Portekiz Mutfağı ve Lizbon Restoran Önerileri

12.06.2018

Lizbon’un rengarenk, sanat dolu sokaklarında gezip, merdivenlerini tırmanıp, yedi tepeyi keşfettikten sonra artık biraz dinlenme ve Portekiz mutfağından lezzetli yemekler tatma vakti gelmiştir diye düşünüyorum.

yedi tepeli şehir lizbon — Yedi tepeli şehir Lizbon.

Bilmediğiniz şehirlerde nerede ne yiyeceğiniz kararı bazen sıkıntılı olabilir. Lizbon Gezi Rehberi’ne ek olarak; yerel arkadaşlarımın tavsiyeleri ve kendi deneyimlerim aracılığıyla bu sıkıntılı karardan sizi kurtarmak için buradayım! Ama öncesinde, Portekiz mutfağına dair biraz bilgilenmek iyi olacaktır diye düşünüyorum.

Portekiz Mutfağı
Tarihin önemli sömürgeci ülkelerinden biri olan Portekiz; sahip olduğu güçlü donanma ile denizler, okyanuslar aşıp, yeni yerler keşfetmiş bir toplum. Toplumun bu geçmişi mutfağına da yansımış durumda. Özellikle doğuya ve Afrika’ya yapılan seferlerin bir sonucu olarak; safran, karabiber, tarçın, vanilya gibi baharatların Portekiz mutfağına dahil olduğunu görüyoruz.

Lizbon,Portekiz — Bol bol merdiven inip çıkacağınız şehir Lizbon.

Akdeniz’e olmasa da Atlas Okyanusu’na kıyısı olan Portekiz’de; Akdeniz mutfağı havaları esiyor; balık, deniz mahsulü ve zeytinyağı başrol oyuncusu oluyor çoğu zaman. Avrupa’nın en çok balık tüketen ülkesi Portekiz’de bolca balık ve deniz mahsulü yemeniz kaçınılmaz.

Portekiz ve balık denilince akla ilk gelen “bacalhau” yani morina balığı oluyor. Portekizlilerin tutkuyla tükettiği bu balık, mutfaklarında o kadar büyük bir yere sahip ki; 365 tane farklı tarifi olduğu ve yılın her günü farklı bir şekilde pişirmenin mümkün olduğu söyleniyor.

Portekizlilerin ulusal yemeği bacalhau ile ilgili şaşırtıcı bir bilgi var. Portekiz’in ulusal yemeği ama
Portekiz’de bulunmuyor! Portekizlilerin; Kanada, Norveç ve İzlanda’nın soğuk sularında yaşayan morina balığı ile tanışması 16. yüzyıla dayanıyor. O dönemde Kanada’nın doğu kıyılarına giden balıkçılar bu balıkları avlamaya başlamışlar. Yakaladıkları balıkları, uzun eve dönüş yolunda bozulmaması için tuzlayıp güneşte kurutmaya ve Portekiz’e kurutulmuş olarak götürmeye başlamışlar. Günümüzde de hala bu şekilde tüketilen bacalhau, pişirilmeden önce belli bir süre suda veya sütte bekletiliyor. Lizbon’da gezerken tuzlanıp kurutulmuş morina balığı satan dükkanlar göreceksinizdir.

Fransız veya İtalyan mutfağı gibi sunuma çok önem veren bir mutfak değil Portekiz mukfağı açıkçası. O yüzden çok alengirli tabaklar beklememenizi öneririm. Tabağınız sade ama kesinlikle lezzetli olacaktır, o konuda şüpheniz olmasın.

Son olarak Portekiz’deki restoranlarda yapılan ve bizim için biraz farklı olan bir uygulamadan bahsetmek istiyorum. Masaya oturduğunuzda isteseniz de istemesenizde ekmek, zeytinyağı veya bana olduğu gibi paketlenmiş kahvaltılık küçük tereyağlarından getiriyorlar ama bunlar müesseseden ikram değil aslında. Azıcık da olsa bunlardan yerseniz faturanuza ekleniyor. Küçük bir ücrete tabi olsa da bu detayı bilmekte fayda var.

Portekiz Mutfağından Örnekler
Restoran menülerine bakıp Portekizce ile cebelleşmenize biraz yardımcı olması adına, menülerde karşınıza çıkabilecek bazı yemeklerden de bahsedeyim.

Çorbalar
Çorba, Portekiz mutfağında çok tüketiliyor. Yemeğe, bir tabak dolusu çorba ile başlamanız kuvvetle muhtemel. Genellikle karşınıza çıkacak çorba çeşitleri şunlar:

Caldo verde: Portekiz mutfağının en popüler çorbasının içeriğini patates, kara lahana, zeytinyağı ve bazen de soğan, sarımsak veya et parçaları oluşturuyor.

Meşhur Portekiz çorbası caldo verde (foto kaynak: allaboutportugal.com).

Sopa de feijao verde: İçinde taze fasülye parçaları olan bir çeşit sebze çorbası.
Canja: İçerisinde pirinç, zeytinyağı, nane ve biberin de bulunduğu tavuk çorbası.

Ana Yemekler
Alheira: Bir çeşit Portekiz sosisi olan alheira’nın içeriğinde domuz eti bulunmuyor çünkü Portekizli Yahudiler tarafından icat edilmiş. Portekiz’de yaşayan Yahudiler 1497 yılında; “ya Hristiyanlığı kabul edeceksiniz ya da bu diyardan gideceksiniz” şeklinde bir seçim yapmaya mecbur bırakılmışlar. Ne yerlerinden ne de inançlarından olmak isteyenler, Hristiyanlığı kabul ettiklerini söyleseler de gizlice kendi inançları doğrultusunda yaşamayı sürdürmüşler. O dönem sadece domuz etinden yapılan sosislere alternatif olarak icat ettikleri bu yiyecekle hem etrafa Hristiyan olduklarını kanıtlamış hem de inançlarının gerekliliklerini yerine getirmişler.

Alheira (foto kaynak: portugalfarmexperience.com).

Francesinha: Porto asıllı frencesinha, bir çeşit sandviç aslında. Ekmek arasına konulan etin eritilmiş peynir ile kaplanıp üzerine domates ve biradan oluşan bir sos dökülmesiyle yapılan bu yemeği, Lizbon’da bulmak da mümkün.

Çok çeşitleri bulunsa da menülerde seçiminize yardımcı olacak bacalhau çeşitleri ise:
Bacalhau com nata: Fırında kremalı morina balığı (çok iyi bir seçim olacaktır, yummy!).
Bacalhau assado: Güveçte soğan ve patatesle pişirilmiş morina balığı.
Pasteis de bacalhau (veya bolinhos de bacalhau): Patates, morina balığı, yumurta, maydanoz ve soğandan oluşan karışımın köfte gibi şekillendirilerek yağda kızartılmasıyla yapılıyor.

Bacalhau assado ve pasteis de bacalhau (foto kaynak: portuguesediner.com).

Sardinhas assadas: Sardalya balığı da Portekiz’de çokça tüketilen bir balık. Yanında salata ve haşlanmış patatesle servis edilen ızgara sardalya balığını da denemeden dönmeyin derim. Bir detaydan da bahsetmem gerek ki bizde olduğu gibi içi temizlenmiş gelmiyor sardalya ızgara. Tüm organlarıyla pişirilen balığın içini temizlemek size düşüyor :)

Portekiz mutfağı ızgara sardalya — Sardalya ızgaraya haşlanmış patates ve salata eşlik ediyor.

Konserve sardalya balığı da eskiden beri çok tüketilen bir ürün Portekiz’de. Özellikle Lizbon’da turistlerin ilgisini çekmeye yönelik, yanarlı dönerli çok konserve dükkanı göreceksinizdir. Turist tuzağından uzak, güzel bir yer tavsiyesi isterseniz yerel arkadaşlarımın önerisi: Conserveira de Lisboa.

Lizbon konserve sardalya — Afili sardalya konserve dükkanlarından birine örnek.

Polvo a lagareiro: Haşlanmış patates ve salata eşliğinde sunulan ahtapot. Ahtapot bizim mutfağımızda çok sık karşılaştığımız biz lezzet değil ama, gerek Portekiz gerekse İspanya’nın kuzeybatısındaki Galicia bölgesinde (yani Portekiz’in kuzeyinde) değerli ve lezzetli bir yemek seçeneği, değerlendirmenizi tavsiye ederim. Aslında genel olarak tüm deniz mahsulü ürünlerini tavsiye ederim çünkü taze ve lezzetli örneklerini denemek için doğru ülkelerden birindesiniz!

Tatlılar
Pasteis de nata: Tabii ki tatlı ve Portekiz denilince ilk akla gelen; 18. yüzyılda manastır rahipleri tarafından yapılan "pasteis de nata" tatlısı.
Pudim flan: Restoranlarda en sık karşınıza çıkacak tatlı olacaktır. Süt ve yumurtanın temel içeriğini oluşturduğu ve karamelize son bir katmanla servis edilen bir çeşit tatlı.

Arroz doce: Sütte haşlanan pirinçten oluşan bu tatlı aslında bizim sütlaç tatlımızın çok benzeri.

İçkiler
Port şarabı: Yine Lizbon’un kuzey bölgesinde Douro vadisinde üretilen ülkenin en meşhur şarabını başkent Lizbon’da da deneyebilirsiniz.

Vinho verde: Portekiz’in kuzey bölgesinin beyaz üzümlerinden yapılan bu şarap, özellikle deniz mahsulüllerinin yanında iyi bir seçim olacaktır.
Ginjinha: Özellikle Lizbon ve Obidos’un yerel içkisi olan ginjinha, küçük bardaklarda tadımlık içilen bir çeşit vişne likörü.
Amendoa amarga: Denemenizi tavsiye edeceğim başka bir likör de badem likörü. İçerisine atılan bir parça buz ile içilen bu likör Portekiz’in güneydoğu bölgesinden.

meşhur Portekiz içkisi ginjinha — Küçük shot bardaklarında içilen ginjinha.

Lizbon'da Restoran ve Cafe Önerileri
Portekiz mutfağına dair biraz daha bilgilendikten sonra Lizbon’da leziz yemekleri uygun fiyata bulabileceğiniz restoran önerilerimle devam ediyorum.

Carapau de Corrida
Lizbon’da restoranlar genelde küçük, samimi ve sevimli. İşte hem mekansal hem de lezzet olarak önerebileceğim küçük, sevimli bir restoran. Konum olarak da iyi bir yerde bulunan restoranda yerel Portekiz mutfağının yanında daha yenilikçi tatlar da bulabilirsiniz. Yeni nesil hayallerin ülkesi, milleti yok sanırım çünkü restoranın sahibi arkadaşım Antonio, bankacılığı bırakıp hep istediği bu restoranı açmış. Yani Portekizliler de işini bırakıp restoran açma hayalinde olabiliyor :)

Güncelleme (08.06.2023): Arkadaşım restoranını devrettiği için ve yeni restoran hakkında bilgim olmadığı için bu önerimi iptal ediyorum, bilgilerinize:)

Lizbon restoran önerileri — Carapau de Corrida'nın leziz yemekleri ve yaratıcısı.

Zapata
Yine merkezi konumda yer alan bu restoran özellikle deniz mahsulleri için ideal bir yer. Turistler tarafından da keşfedilmiş olan mekanın önünde bazen kuyruk olabiliyor.

Madragoa
Aynı bölgede bulunan başka bir küçük ama sevimli restoran daha. İki şubesi bulunan restoranın “Madragoa-Plus” olanında leziz bir akşam yemeği yedik ama eminim ki diğeri de aynı kalitededir.

Park Rooftop Bar
Bu bölgeden ayrılmadan uğramanızı önereceğim bir bar. Cafe-bar konseptindeki mekana bir otoparktan giriyorsunuz. Evet, ilk etapta şaşırabilirsiniz ama araç otoparkından asansörle en üst kata çıkıp ulaşacağınız bu mekan güzel bir Lizbon manzarası sunuyor.

Park Rooftop Bar'ın terasından Lizbon manzarası (foto kaynak: portugalconfidential.com).

Lost In Esplanada Bar
Bairro Alto bölgesinde güzel manzara eşliğinde bir şeyler yiyip içebileceğiniz bir mekan. Turistik bir yer değil, ilk defa 7 yıl önce Portekizli bir arkadaşım beni buraya getirmişti ve o sakin, renkli ve harika manzaralı terasına hayran olup sonradan bu mekanı internette araştırıp bulmaya çalışmış ama başarılı olamamıştım. Yıllar sonra akşam yürüyüşünde oraları gezerken birden çok tanıdık bir sokak gördüm ve örümcek hislerim uyandı. Tekrar gitmeyi çok istediğim o mekanı tesadüfen bulmuş oldum yıllar sonra Lizbon’da.

Lost in Esplanada Bar'ın renkli terası (foto kaynak: lostinesplanada.com).

Floresta das Escadinhas
Alfama’ya doğru yürürken tesadüfen girdiğim bu restoranı sonradan araştırınca tripadvisor’da iyi yorumlarını gördüm ve pek de şaşırmadım açıkçası.

Páteo 13
Alfama bölgesinde taze balık ve deniz mahsulü bulabileceğiniz en iyi restoranlardan biri.

Lizbon Gezi Rehberi’nden sonra Lizbon Restoran Önerileri’ni de tamamladığımıza göre geriye işin kolay kısmı, gezmek kalıyor sizlere. Şimdiden keyifli ve lezzetli gezmeler diliyorum!